- ANASTASIS
- ANASTASISnomen Templi, ab Helena Constantini M. matre Hierosolymis exstructi, in quo Crucem ab ea inventam reconditam esse tradit Theophanes. Eius imaginem in nummo adulterino Heraclii Imperatoris per tres lampades ad trabem appensas repraesentatam esse, conicit Car. du Fresne ex eo, quod in aedibus sacris appendi trabibus aurô, argentô vel aere obductis, aut iis imponi luminaria: sive aedium parietibus essent infixae, sive ex se liberae et a fornice catenulis aut funciulis pensiles, consueverint. Ita namque dehuiusmodi trabibus Leo Ostiensis: Trabem quoque nihilominus fusilem ex aere, cum candelabris numero qunquaginta, in quibus utique totidem cerei per festivitates praecipuas ponerentur, lampedibus subter in aeneis uncis ex eadem trabe triginta sex dependentibus etc. Asservatam autem crucem, in Aede Α᾿ναςτάσεως, seu Resurrectionis, longe ante Heraclium (qui eam a Persis recuperavit et in urbem Hierosolymam denuo intulit) palam est; cum non solum Ε᾿κκλησία ἁγίου ςτανροῦ, Aedes sanctae crucis, inde dicatur Auctori Chronici Alexandrini, sed et qui crucem in ea servârat Presbyter, Custos Crucis appelletur Victori Tunnensi in Chron. Σταυροφύλαξ Theophani, qui Iohanni Moschopulo Σκευοφύλαξ τῆς ἁγίας Α᾿ναςτασεως, Custos suppellectilis S. Anastaseos seu Resurrectionis: quod munus, Francis Hierosolymitanum Regnum obtinentibus, Custodis sanctae Crucis titulô insignis, eiusdem Ecclesiae Canonicus, particulae scil. eius ligni, quae in ea Aede asservabatur. (Nam partem repertae crucis ad Constantinum fil. misisse, alteram Macraio Patriarchae Hierosolymitano auro inclusam commendasse, Helena dicitur) Heraclius igitur, cum Syroe Persarum Rege foedere initô, receptâque cruce, quam pater eius Chosfroes annô 5. Imperatoris Heraclii expugnatis Hierosolymis in Persas abduxerat, eam in Anastasi recondidit, donec Constantinopolim relata est: Reaedificâsse autem eôdem imperante Heracliô Aedem hanc Modestinum Patriarcham tradit Guillelmus Tyrius. Vide Car. du Fresne Dissertat. de Inferioris aevi Numismatibus.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.